Ήταν θέμα χρόνου και φαίνεται ότι έφτασε η στιγμή όπου η προοπτική για προσωρινή αναστολή στην έκδοση όρων σύνδεσης για νέα έργα ΑΠΕ, από τους Διαχειριστές των Δικτύων Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ) και Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ), μπαίνει στο τραπέζι. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς που επικαλείται ο ιστότοπος energypress.gr το υπουργείο έχει συγκαλέσει ευρεία σύσκεψη στα μέσα Ιουνίου, με τη συμμετοχή της Ρυθμιστικής Αρχής, του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ για να συζητηθεί αυτό το θέμα.
«Αν και η σύγκληση της σύσκεψης σημαίνει ότι το υπουργείο «βλέπει» πως χρήζει διερεύνησης το ενδεχόμενο ενός πρόσκαιρου «πάγου» στη χορήγηση νέων όρων σύνδεσης, το γεγονός αυτό βέβαια δεν προδικάζει ποια θα είναι η τελική στάση του.».
Η λύση της υπερδέσμευσης δυναμικότητας στην κατακύρωση ηλεκτρικού «χώρου» είχε προκριθεί από την κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι η δυναμικότητα που προβλέπεται για το 2030 έχει ήδη καλυφθεί από τα έργα που λειτουργούν έργα σε συνδυασμό με τους σταθμούς που έχουν ήδη λάβει όρους σύνδεσης και τη δυναμικότητα που έχει δεσμευθεί για «στοχευμένες» εφαρμογές. Στο τέλος του 2024, το χαρτοφυλάκιο αυτό άθροιζε περί τα 32 Γιγαβάτ, όταν από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) προβλέπεται πως το 2030 θα λειτουργούν «πράσινοι» σταθμοί όλων των τεχνολογιών συνολικής ισχύος 22,8 Γιγαβάτ εξαιρουμένων των υπεράκτιων αιολικών και των μεγάλων υδροηλεκτρικών.[1]
… φέρνει νέες μονάδες φυσικού αερίου…
Την ίδια χρονική στιγμή, σχεδιάζεται νέα μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου, καθαρής ισχύος 792 MW, στη Βιομηχανική Περιοχή Λάρισας. Πρόκειται για την υλοποίηση μιας από τις μεγαλύτερες ενεργειακές επενδύσεις στην Ελλάδα, συνολικού ύψους περίπου 600 εκατομμυρίων ευρώ, από τη ΛΑΡΙΣΑ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ Α.Ε. στην οποία μετέχουν η εταιρεία Clavenia Ltd, το ενεργειακού fund EUSIF Larissa Α.Ε., η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η Volton Α.Ε.. Το έργο έχει λάβει όλες τις απαραίτητες άδειες και είναι έτοιμο να προχωρήσει μετά από την Οριστική Επενδυτική Απόφαση (Final Investment Decision – FID) των μετόχων.
- Η ΔΕΠΑ Εμπορίας είναι η εταιρεία που εισήγαγε το φυσικό αέριο στην Ελλάδα
και ανήκει κατά 100% στο Υπερταμείο. - Η Clavenia ltd είναι μια εταιρεία Ισραηλινών συμφερόντων, με έδρα στην Κύπρο, που ελέγχεται από την AroundTown. Η AroundTown έχει έδρα στο Λουξεμβούργο και είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης. Δραστηριοποιείται κυρίως στον τομέα του real estate με περιουσιακά αξίας άνω των €30 δισεκατομμυρίων.
- Η EUSIF Larissa A.E., ανήκει κατά 100% στο χαρτοφυλάκιο της εταιρίας επιχειρηματικού κεφαλαίου SIREC Energy, η οποία επενδύει σε έργα ενεργειακής υποδομής και κυκλικής οικονομίας.
- Η Volton είναι ελληνική εταιρεία, πάροχος ηλεκτρικής ενέργεια και φυσικού αερίου και υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας μέσω της Orizon.[2]
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το μετοχικό σχήμα θα έχει ως εξής: Η Clavenia Ltd θα κατέχει 38,5%, η ΔΕΠΑ Εμπορίας το 35%, η EUSIF Larissa Α.Ε. θα ελέγχει το 16,5% και η Volton των Μπάκου – Καϋμενάκη θα κατέχει το 10%.
Η Ισραηλινή εταιρεία Clavenia Ltd που είναι ο leader του έργου, δεν περιορίζει το σχεδιασμό της στην κατασκευή της μονάδας, αλλά σκοπεύει να προχωρήσει στη δημιουργία ενός ενεργειακού κέντρου στην περιοχή, το οποίο, εκτός από την ηλεκτροπαραγωγική μονάδα, θα περιλαμβάνει μπαταρίες αποθήκευσης και Data Center, ίσως δε και επενδύσεις σε παραγωγή υδρογόνου και σε δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας θα αναλάβει τον ρόλο του διαχειριστή ενέργειας (energy manager) καθώς και την εμπορική προμήθεια φυσικού αερίου για την λειτουργία της μονάδας, γεγονός που με την σειρά του, εξασφαλίζει μια μεγαλύτερη ευελιξία στην χρήση των συμβολαίων φυσικού αερίου που διατηρεί στο χαρτοφυλάκιό της ή ενδέχεται να συνάψει το επόμενο διάστημα… Η ΔΕΠΑ Εμπορίας που διαθέτει και δραστηριότητα στη λιανική ρεύματος και αερίου με τη Φυσικό Αέριο, μέσα από τη συμμετοχή της στο project ετοιμάζει τα σχέδια της για τη δημιουργία «κοιλάδας» data center παρέχοντας τις αναγκαίες πηγές ενέργειας για αυτό.[3]
… και μηχανισμό στήριξης των μονάδων φυσικού αερίου!
Η κυβέρνηση έχει αρχίσει να εξετάζει τη δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης για τις μονάδες φυσικού αερίου έτσι ώστε να δημιουργηθεί και στην Ελλάδα ένας μηχανισμός ανάλογος με αυτόν που ισχύει στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές. Τη συζήτηση φαίνεται να έχει πυροδοτήσει η πρόσφατη εξαγγελία για τη νέα μονάδα φυσικού αερίου στη Λάρισα (792 MW), που έρχεται να προστεθεί σε τρεις ακόμη μεγάλους νέους σταθμούς, της Metlen στον Αγ. Νικόλαο Βοιωτίας (826 MW), των Motor Oil – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στην Κομοτηνή (877 MW) και των ΔΕΗ- ΔΕΠΑ – ομίλου Κοπελούζου στην Αλεξανδρούπολη (840 MW).[4]
Υποτίθεται ότι ένας μηχανισμός στήριξης είναι αναγκαίος επειδή τέσσερις νέες μονάδες φυσικού αερίου στο ενεργειακό σύστημα της χώρας, συνολικής ισχύος πάνω από 3 GW, δεν μπορεί να είναι βιώσιμες καλύπτοντας μόνο τις αιχμές στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή μπαίνοντας στο σύστημα για λίγες μόνο ώρες και χωρίς να αναμένεται μεγάλη αύξηση της εγχώριας ζήτησης τα επόμενα χρόνια. Όμως ο προσανατολισμός τόσο της υλοποίησης νέων μονάδων φυσικού αερίου, όσο και της δημιουργίας μηχανισμού στήριξης, στοχεύει στις εξαγωγές στις γειτονικές χώρες με τις οποίες υπάρχουν ηλεκτρικές διασυνδέσεις και προγραμματίζονται νέες.
Ο στόχος να γίνει η Ελλάδα εξαγωγική χώρα έχει τεθεί στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Όπως σημειώνεται σε έκθεση του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), «οι εξαγωγές ρεύματος το 2024 και ειδικότερα από την 1 Ιανουαρίου έως και την 1 Νοεμβρίου, διαμορφώθηκαν στις 5,7 ΤWh (τεραβατώρες), αυξημένες κατά 76 %, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (3,2 ΤWh). Όσον αφορά στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής το 2024, σε σύγκριση με το 2023, καταγράφηκε αυξημένη χρήση φυσικού αερίου (39% από 34%) και ΑΠΕ (48% από 37%) καθώς και σημαντική πτώση στη χρήση υδροηλεκτρικών (5% από 7%), λιγνίτη (3% από 9%) και στις καθαρές εισαγωγές (5% από 13%).».[5]
Tον Ιανουάριο 2025 συνεχίστηκε η αυξητική πορεία του ορυκτού αερίου που είχε ξεκινήσει από τον Οκτώβριο του 2024. Μάλιστα η παραγωγή από ορυκτό αέριο αυξήθηκε κατά 57.5% σε σχέση με τον περσινό Ιανουάριο. Όπως διαπιστώνει το Green Tank η μεγάλη αύξηση του αερίου, διοχετεύθηκε σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές, ενώ κάλυψε και τη μειωμένη παραγωγή των ΑΠΕ.[6]
Παράγοντες της αγοράς βλέπουν με την κριτική για τις εξαγωγές να επανέρχεται μια τάση όψιμου προστατευτισμού και δηλώνουν: «Τις εξαγωγές τις θέλουμε, δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι αποτελεί κυβερνητικό στόχο το να μετατραπεί η χώρα σε εξαγωγέα ενέργειας. Οι εξαγωγές δίνουν όφελος για το εμπορικό ισοζύγιο αλλά και για τους παραγωγούς, ενώ το να πάψουμε να εξαρτώμεθα από «καθαρές» εισαγωγές ενισχύει την ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας. Επιπλέον «σώζουν» και τους παραγωγούς ΑΠΕ από τις μαζικές περικοπές…».[7]
Η χώρα, πάντως, τόσο προστατευτισμό της οικονομίας των ολίγων δεν την αντέχει!
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς», στο φύλλο 735,
14 Ιουνίου 2025
[1] Θέμα διακοπής στην έκδοση νέων όρων σύνδεσης θέτει η ΡΑΑΕΥ – Εξετάζει το θέμα η κυβέρνηση – Ευρεία σύσκεψη ΥΠΕΝ, ΡΑΑΕΥ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, energypress.gr
[2] Θεαματικό deal από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας: Μπαίνει με 35% στη «Θερμοηλεκτρική Λάρισας» που χτίζει μονάδα φυσικού αερίου 792 Μεγαβάτ – Με ποσοστό 10% και η Volton, energypress.gr
[3] ΔΕΠΑ Εμπορίας: «Κοιλάδα» για data center φέρνει η επένδυση στο CCGT στη Λάρισα, ot.gr
[4] Μηχανισμό στήριξης για τις μονάδες φυσικού αερίου εξετάζει το ΥΠΕΝ – Τα δύο σενάρια για CRM και Strategic Reserve – Γιατί η κυβέρνηση θέλει να έχει εναλλακτικές, energypress.gr
[5] Ηλεκτρική ενέργεια: Εξαγωγική δύναμη η Ελλάδα το 2024, ot.gr
[6] Green Tank: Εκτινάχθηκε η κατανάλωση φυσικού αερίου τον Ιανουάριο – Με ρεκόρ 10ετίας στην ηλεκτροπαραγωγή “καίμε” αέριο για να τροφοδοτούμε τις εξαγωγές ρεύματος, energypress.gr
[7] Η τιμολόγηση το πρόβλημα, όχι οι εξαγωγές, energypress.gr